Sevgili okurlarım,
Zaman zaman gelen sorularda ücretsiz izin hakkımızı kullanmak istiyoruz, işveren bu izinlerimizi vermez ise işten ayrılma hakkımız bulunuyormu ? Tazminat alabiliyormuyuz ? v.s. gibi gibi sorular ile karşılaşmaktayım.
Bilindiği üzere 4857 sayılı iş kanunu hem işveren hem de işgörenleri koruyan maddeler içermektedir. İş Kanunu’nda nitelikleri belirtilen ücretsiz izinlerin, yani yasal ücretsiz izinlerin çalışanlarca talep edilmesi halinde işverence izin verilmemesi halinde çalışanın o işyerinde en az bir yıl hizmeti olması şartıyla kıdem tazminatını alma hakkı doğar.
Kıdem tazminatı hak talebi için şartlar nelerdir ?
- Çalışan izin talebini bağlı olduğu vardiya amiri veya doğrudan işverene yazılı olarak iletmelidir.
- İşveren talebi yazılı olarak red etmelidir.
- Çalışan o iş yerinde en az bir yıl çalışıyor olmalıdır.
- İşveren, işyerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izinlerini gösterir izin kayıt belgesi tutmak zorundadır.
Yasal ücretsiz izinleri hangileridir?
4857 Sayılı iş kanunu
Madde - 74
- Doğum sonrası analık hâli izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri hâlinde;
- Birinci doğumda altmış gün,
- İkinci doğumda yüz yirmi gün,
- Sonraki doğumlarda ise yüz seksen gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir.
- Çoğul doğum hâlinde bu sürelere otuzar gün eklenir.
- Çocuğun engelli doğması hâlinde bu süre üç yüz altmış gün olarak uygulanır.
Bu fıkra hükümlerinden yararlanılan süre içerisinde süt iznine ilişkin hükümler uygulanmaz. Yukarıda öngörülen süreler işçinin sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra gerekirse artırılabilir.
Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir.
İsteği halinde kadın işçiye, onaltı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde onsekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir.
Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde işçinin ücretinde bir indirim yapılmaz. Bu süreler hekim raporu ile belirtilir.
Bu izin, üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinme hâlinde de eşlerden birine veya evlat edinene verilerek uygulanır.
Bu süreler, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz..
Madde - 56
- Yıllık ücretli izinleri işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren toplam dört güne kadar ücretsiz izin vermek zorundadır..
Cem GÜR
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
